Dla mediów

Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń UKEN jest to jednostka uniwersytecka o charakterze ogólnouczelnianym. W skład Centrum wchodzi: jednostka naukowo-badawcza, archiwum, biblioteka i muzeum. Siedzibę Centrum stanowi krakowski Fort 52 ½ N Skotniki – obiekt zabytkowy, od października 2017 roku będący własnością Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej, z celowym i wyłącznym przeznaczeniem na działania statutowe jednostki. Należy szczególnie podkreślić, że w latach: 2014, 2015 oraz w ramach 3-letnich projektów na lata: 2016 – 2018 i 2019 – 2021, 2022 – 2024 za wypracowane przez zespół metody badawcze, projekty naukowe i specyfikę badań – Centrum było i jest uznawane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego (obecne Ministerstwo Edukacji i Nauki) za specjalne miejsce pracy badawczej (tzw. SPUB).

CDZWiP jest jedyną tego typu w Polsce jednostką uniwersytecką, która zajmuje się profesjonalnym dokumentowaniem tzw. przymusowych migracji ludności polskiej, zgodnie ze statutem: od czasów konfederacji barskiej po okres represji komunistycznych, w tym zesłańców na Sybir, wypędzonych ze swych domów przez niemieckiego okupanta w czasie II wojny światowej, a także szeroko pojętych przesiedleń. Tzw. „oral history” to dość nowa w Polsce (na Zachodzie wykorzystywana od dziesięcioleci) metoda badań naukowych. Obecnie szczególnie sprzyjają jej nowoczesne środki i techniki audiowizualne, którymi posiłkuje się Centrum wdrażając prekursorskie metody dokumentacji i archiwizacji źródeł (kierownik zespołu realizował tego typu zadania już w połowie lat 90. XX w.). Umożliwia to nagrywanie, gromadzenie, opracowanie i archiwizację źródeł/danych oraz przygotowywanie materiałów opartych na tych źródłach do upowszechniania i publikacji. Na bazie relacji źródłowych, jakimi są wywiady ze świadkami historii, badania naukowe realizowane przez zespół są dużo szersze i mogą w nich uczestniczyć specjaliści z różnych dziedzin nauki. Oprócz relacji, gromadzony zbiór wzbogacają materiały z archiwów domowych (czasem będących już w posiadaniu kolejnych pokoleń), do których często poza członkami zespołu nie dotarł żaden profesjonalny historyk czy archiwista.